Solunum yolundaki daralmalara bağlı olarak soluğun duyulur hale gelmesine horlama denilir. Bademcik ve geniz eti genellikle okul öncesi dönemde sık geçirilen enfeksiyonlarla büyürler ve solunum sıkıntısına yol açarlar. Horlama apne olarak da isimlendirilen ciddi bir hastalığın habercisi olabilir, burada uykuda nefes kesilmesi vardır. Büyük bir geniz eti ve iri bademcikler sıklıkla horlama ve solunum sıkıntısına yol açar. Horlamada gece uykusu rahat olmadığı için çocuklarda okul, erişkinlerde ise iş performansında düşmeler görülür.

​

Geniz eti saptanan çocuklarda orta kulak iltihaplarına ve sinüzite daha sık rastlanılır. Burun solunum havasını ısıtır, nemlendirir ve süzer, tıkalı olduğunda ağız kuruluğu, yutkunamama, gece öksürükleri, uykusuzluk gibi şikâyetler görülür. Uzun süren burun tıkanıklıklarında alerji de araştırılmalıdır. Geniz eti direkt muayene ile çoğunlukla görülür, endoskopisi de kolay bir muayene yöntemidir. Direkt grafi kullanımına gerek yoktur. Kendine dikkat etmeyen, sporu sevmeyen, kilolu erişkin insanlar sıklıkla uyku düzensizliği ve horlamadan şikâyet eder. Horlama için yapılan tetkiklerin amacı solunum sıkıntısını ortaya koymaktır. İlk başlarda fazla yorgun olunca, alkolü aşırı alınca yâ da sırtüstü yatınca oluşan horlama, sonraları yatarken her pozisyonda olmaya başlar, gittikçe artar ve diğer odalardan da duyulur hale gelir. Bu aşamaya geldiğinde olay çok ciddi demektir ve bu hastalarda büyük bir ihtimalle apne hastalığı vardır. Çok şiddetli horlamalarda burnun yanı sıra yumuşak damak, küçük dil ve dil kökü incelenir. Erişkin hastalarda horlamanın derecesi, horlamaya neden olan bölge değerlendirilerek pek çok farklı cerrahi yöntem uygulanabilir. Bugün uykunun basit bir dinlenme olayı olmadığı, birçok önemli yaşamsal faaliyetin uyku sırasında düzenlendiği bilinmektedir. İnsan hayatının yaklaşık üçte birinin uykuda geçtiği düşünülürse, yaşamımızın uzun bir dönemini oluşturan bu sürenin de tıpkı uyanıklık dönemi gibi sağlıklı ve normal şartlar altında devam etmesi oldukça önemlidir.  Uluslararası sınıflamada da yer alan birçok uyku bozuklukları bulunmakla birlikte, uyku apnesi hem toplumsal hem de kişisel olarak ciddi sağlık problemlerine, ekonomik ve zaman kayıplarına yol açtığı görülmektedir. Bilimsel olarak uyku; vücudumuzun, organlarımızın yenilendiği safhadır ve aşağıdaki işlevlerde önemli olduğu düşünülmektedir;

​

-Vücudun yenilenmesi ve çocuklarda büyüme hormonunun salgılanması

-Metabolik enerjinin korunması, bedensel olarak dinlenme

-Organların fizyolojik onarımı

-Entellektüel performansın korunması, öğrenme ve hafıza

-Sinirsel yenilenme, ruhsal dinlenme

​

Uykuda solunum bozukluklarının içerisinde yer alan “Uyku Apnesi” son yıllarda halk sağlığı açısından da giderek önem kazanmaktadır.

Uyku apnesi uyku esnasında tekrarlayan nefes durmaları ile karakterize, oksijen düşmesi ve uyku bölünmelerine sebep olan, ani ölüm riski oluşturan ve vücutta birçok sistemi etkileyen ciddi bir hastalıktır. Nefes durmaları esnasında kandaki oksijen seviyesi düşmekte, beyin ise bu durumu algılayarak tıkanan havayolunu açmak ve normal solunuma dönmek için uykudan uyandırmaktadır. Uyku-uyanıklık arasındaki bu kısa geçişler uyku süresince onlarca kez tekrar ortaya çıkmaktadır.

​

Horlama uyku apnesinin bir diğer belirtisidir. Toplumda sosyal sorunlara yol açması dışında çok üstünde durulmayan, çoğu zamanda normal olarak karşılanan horlama uyku apnesinin önemli bir belirtisidir. Uyku apnesi olan hastalarda genellikle yüksek sesli, gürültülü bir horlama görülür. Bundan en çok şikâyet eden eşler ve ailenin diğer bireyleridir. Horlama üst havayolunda kasların gevşemesi ile dilin geriye düşerek ve diğer gevşek dokularla beraber titreşmesi sonucu ortaya çıkar. Yumuşak damağın ve küçük dilin normalden uzun olması, büyük bademcik ve geniz eti ya da burundaki darlıklar da horlamayı tetikleyebilir. Horlama sıklığı ve şiddeti yaş ve kilo alımı ile artmaktadır. Gündüz aşırı uyku hali diğer bir tipik belirtisidir. Kişi gece apnelere bağlı ortaya çıkan düşük oksijen, bölünmüş uyku gibi etkenlerin sonucu olarak yetersiz veya dinlendirici olmayan bir gece geçirir. Vücut, bu yetersiz uykuyu telafi etmek için gün içerisinde sabit olduğu her an uyuma eğilimindedir. Kişinin günlük aktiviteleri, sosyal ilişkileri ciddi anlamda etkilenir. Hatta bu konuda araba kullanan veya dikkat gerektiren bir işte çalışan bir kişinin bu esnada uykuya dalması ya da halk tabiri ile “içinin geçmesi” ciddi ve geri dönüşü olmayan kazalara sebep olmaktadır. Devamlı, uzun süredir devam eden horlama, gündüz aşırı uyku hali ve tanıklı apne denilen yakınları tarafından fark edilen uykuda nefes durmaları tipik üç belirtisidir. Bunun yanında, gece boğulma hissi ile uyanma ve çarpıntı, yorgun-dinlenmeden uyanma, sabah baş ağrıları sık rastlanır. Halsizlik, gece sık tuvalete çıkma, depresyon, sinirlilik diğer belirtilerdir.

​

Bu hastalığın tanısı için “altın standart tanı yöntemi” olarak bir polisomnografi testi yapılması gerekmektedir. Belirlenen bir randevu tarihinde uzman hekimin öneri ve isteklerine uygun olarak kişinin bir gece uyku laboratuvarında uyuması istenir. Yapılacak testin bir tehlikesi yoktur. Amaç kişinin uykudaki durumunu gözlemlemektir. Bununla birlikte kişinin gece boyunca beyin dalgalarının özelliklerine göre ayırt edilen uyku yapısı, ağız ve burundan gerçekleştirdiği solunum hareketlerine bağlı nefes durmalarının ve kısa uyanıklıkların olup olmadığı, karın ve göğüs hareketleri, oksijen düzeyi, kalp hızı, bacak hareketleri gibi bilgilerin alınması çeşitli sensör, kemer ve elektrotlar vasıtasıyla sağlanır. Ertesi gün veya uygun bir zamanda uzman hekim değerlendirmeyi yapar, kişiye hastalığın tipi, şiddeti ve diğer sonuçları belirterek yapılması gerekenler konusunda bilgi verir. Hastalıkla ilgili yukarıda belirtilen sebepleri ortadan kaldıracak ve yan etkisi olmayan herhangi bir ilaç henüz yoktur. Ağız içi araç tedavisi uygulanabilir. Uyku apnesinin en etkili tedavisi PAP cihazları ile yapılmaktadır. Ancak darlık yeri tam belirlenirse bu alanda çoğunlukla düzeltici cerrahi olarak yardımcı olmaktadır.